ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ်မှ စ၍ အစဉ်အတိုင်း တိုးတက်၍ ဆက်လက် ကြိုးစားအားထုတ်သည် ရှိသော် အနုလောမဉာဏ်တိုင်အောင် ဝိပဿနာဉာဏ် ၉-ပါးတို့သည် အဆင့်ဆင့် ဖြစ်ပေါ်လာကြသည်၊ ထိုဝိပဿနာဉာဏ် ၉-ပါးကိုပင် “ပဋိပဒါဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ”ဟု ခေါ်သည်၊ “မဂ်ဖိုလ်သို့ ရောက်ဖွယ် စင်ကြယ်သော ဉာဏ်အမြင်”ဟု ဆိုလိုသည်။ (ပဋိပဒါဉာဏဒဿန= မဂ်ဟူသော ဉာဏ်အမြင်စင်ကြယ်ကြောင်းအကျင့်၏၊ ဝိသုဒ္ဓိ= လက္ခဏာရေးသုံးပါးသိမြင်သဖြင့် ဆန့်ကျင်ဘက် ကိလေသာတို့မှ စင်ကြယ်ခြင်း)။
မဟာကုသိုလ်, မဟာကြိယာ, အပ္ပနာဇောတို့၌ရှိသော ပီတိစေတသိက်။
ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇန်း-ဟူသော ပုဒ်သည် ပဉ္စ+ဒွါရ+အာဝဇ္ဇန-ဟူသော ပုဒ်တို့မှ ဆင်းသက်လာသော ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ပဉ္စ= ငါးခုသော၊ ဒွါရ= တံခါး၌ (ဖြစ်သော)၊ အာဝဇ္ဇန= (အာရုံကို) ဆင်ခြင်တတ်သော-ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ မျက်စိ, နား, နှာ, လျှာ, ကိုယ်-ဟူသော ဒွါရ (တံခါး) ငါးခု၌ ဖြစ်ပေါ်လာသော (အာရုံကို)...
ပကိဏ်း-ဟူသော ဝေါဟာရသည် ပကိဏ္ဏက-ဟူသော ပါဠိမှ ဆင်းသက်လာသော ဝေါဟာရ ဖြစ်သည်။ ထိုပကိဏ္ဏကသည် ရောပြွမ်းခြင်းအနက်ကို ဟောသည်။ သို့ဖြစ်၍ စိတ် စေတသိက် နှစ်ခုကို ရောပြွမ်း၍ ဝေဒနာ, ဟိတ်, ကိစ္စ, ဒွါရ,အာရုံ,ဝတ္တု-တို့ဖြင့် ခွဲခြမ်း စိတ်ဖြာပြသော အပိုင်းကို ပကိဏ်းပိုင်း-ဟု...
ယှဉ်ဖက်တရားတို့ကို ဖျက်ဆီးတတ်သော ပဋိဃသည် မိမိကိန်းရာ သတ္တဝါတို့ကို ထိုထိုဘဝမှ မလွတ်ရအောင် ချည်နှောင်တတ်သောကြောင့် ပဋိဃသံယောဇဉ်...
မြေဝိုင်းငယ်(ပထဝီကသိုဏ်းဝန်း)ကို "မြေ မြေ"ဟု ရှုမှတ် ပွါးများသော ဘာဝနာသည် ပထဝီကသိုဏ်း ကမ္မဋ္ဌာန်း...
ကွဲပြားစွာ သိခြင်းကိစ္စ၌ လွှမ်းမိုးထားသော သဘောတရား။