နိဗ္ဗာန်သည် ပရမတ်အားဖြင့် တစ်မျိုးတည်းသာ ရှိသော်လည်း နိဗ္ဗာန်၏ ဂုဏ်ဟူသော အခြင်းအရာအားဖြင့် သုံးမျိုးခွဲခြားကြသည်။ ၁။ သုညတနိဗ္ဗာန်၊ ၂။ အနိမိတ္တနိဗ္ဗာန်၊ ၃။ အပ္ပဏိဟိတနိဗ္ဗာန်။ (၎င်းတို့၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ဆိုင်ရာ ခေါင်းစဉ်၌ ရှုပါ။)
ဈာန်, မဂ်, ဖိုလ်တို့ကို မဖြစ်အောင် တားမြစ်ပိတ်ပင်တတ်သော တရားတို့ကို "နီဝရဏ"ဟု ခေါ်သည်။
စိတ်, စေတသိက်, စိတ္တဇရုပ်တို့၏ ချုပ်ငြိမ်းမှုသို့ ရောက်နေသူ။ (နိရောဓသမာပတ်မှ ထသောအခါ အနာဂါမ်ပုဂ္ဂိုလ်မှာ အနာဂါမိဖိုလ်ဇော တစ်ကြိမ်ဖြစ်သည်၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်မှာ အရဟတ္ထဖိုလ်ဇော တစ်ကြိမ် ဖြစ်သည်၊ ထို့နောက် ဘဝင် ကျသည်၊ ဘဝင်နောက်မှာ...
နိဗ္ဗာန်။
မိမိဖန်ဆင်းသော စည်းစိမ်၌ မွေ့လျော်ခြင်း ရှိကြသော နတ်တို့ ဖြစ်ရာ ဘုံ။
နေဝသညာနာသညာယတန-ဟူသော ပုဒ်သည် နေဝ+သညာ+န+အ+ သညာ+အာယတန-ဟူသော ပုဒ်ခြောက်ခုတို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသော ပုဒ် ဖြစ်သည်။ နေဝ= မဟုတ်၊ သညာ= (ထင်ရှားသော) သညာ၊ န= မဟုတ်၊ အသညာ= (သိမ်မွေ့သော) သညာ မဟုတ်သည်ကား၊ အာယတန= (ယှဉ်တွဲ ဖြစ်ဖက်တရားတို့၏) တည်ရာ-ဟု တစ်လုံးချင်း အဓိပ္ပါယ်ရသည်။...
၁။ ပရိကမ္မနိမိတ်၊ ၂။ ဥဂ္ဂဟနိမိတ်၊ ၃။ ပဋိဘာဂနိမိတ်။ (၎င်းတို့၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ဆိုင်ရာ ခေါင်းစဉ်၌...